De definitie van tandplak is "een bacteriën bevattende substantie die zich vormt op het oppervlak van de tanden" (Cambridge Dictionary). Wacht - bacteriën in mijn mond? Ja, bacteriën zijn altijd aanwezig in je mond, en dat is normaal. Wat niet goed is, is wanneer ze samenkomen en aan de tanden (of bruggen, implantaten, kronen, of orthodontische apparaten) blijven plakken. Daarom moeten alle tandoppervlakken, ook tussen de tanden, elke dag grondig gereinigd worden.
Direct nadat je je tanden hebt gereinigd beginnen de mondbacteriën zich aan het oppervlak van de tanden te hechten. Ze verzamelen zich vooral tussen de tanden en langs de tandvleesrand. Bacteriën leven van suikers en samen met voedselresten vormen ze een kleverige massa die tandplak wordt genoemd. Soms wordt het woord biofilm gebruikt om tandplak aan te duiden. Tandplak vormt zich voortdurend en moet elke dag worden verwijderd.
Wanneer bacteriën voedselresten afbreken, met name koolhydraten, produceren zij zuren die de tanden aantasten. De zuren lossen de gemineraliseerde, harde weefsels van de tanden op. Als dit maar een paar keer per dag gebeurt heeft het speeksel de tijd om als buffer te dienen en te helpen bij de opbouw van het harde weefsel. Als de zuuraanvallen echter te vaak voorkomen, zullen de harde weefsels permanent afbreken en zal er een gaatje ontstaan. Daarom zouden we het beste drie hoofdmaaltijden en twee tussendoortjes per dag eten en tussendoor alleen water drinken. De hele dag door snoepen, vooral voedsel dat rijk is aan koolhydraten, is een belangrijke risicofactor voor tandbederf.
Vermijd snacken gedurende de dag, vooral van koolhydraatrijk voedsel. Om uw gebit gezond te houden moet je proberen slechts drie maaltijden per dag te eten en twee tussendoortjes.
Bacteriën verzamelen zich in groepen op de tanden en mondweefsel en hebben natuurlijk voorkeur voor hoekjes en gaatjes die voor ons moeilijker te reinigen zijn. Het is belangrijk dat we deze bacteriën elke dag bestrijden, omdat ze stoffen afgeven die het tandvlees irriteren en ontstoken doen raken. Deze ontsteking wordt gingivitis genoemd. Het tandvlees wordt gezwollen, rood en kan gemakkelijk gaan bloeden bij het schoonmaken. Als de bacteriën niet worden verwijderd en de ontsteking voortschrijdt, kan gingivitis zich ontwikkelen tot parodontitis, waarbij het bot rond de tand begint af te breken en de tand een deel van zijn aanhechting verliest. Na verloop van tijd kunnen de tanden los komen te zitten. Vandaar het belang van het verwijderen van tandplak!
Als tandplak blijft groeien en niet goed wordt verwijderd, kan het verharden en verkalken tot tandsteen. De snelheid van de opbouw hangt af van de speekselstroom en speekselgehalte, wat je eet, welke medicijnen je neemt en hoe goed je jouw tanden reinigt. Het ruwe oppervlak van tandsteen maakt het een ideaal oppervlak voor meer bacteriën om zich aan vast te hechten. Tandsteen vormt zich vaak langs de tandvleesrand en met name aan de binnenzijde van de onderste voortanden. Tandsteen kan niet worden verwijderd door te poetsen, maar moet door een tandarts of mondhygiënist worden verwijderd. Het kan worden voorkomen door zelf dagelijks tandplak te verwijderen.
De tanden aan de binnenkant van de onderkaak zijn soms moeilijk te bereiken met een gewone tandenborstel. Vul je poetsroutine aan met een getufte borstel, zoals de TePe Compact Tuft.
Een gewone tandenborstel reinigt alleen de binnen, buiten en bijtvlakken van de tand. Vergeet niet de oppervlakken tussen de tanden te reinigen waar bacteriën zich kunnen vermenigvuldigen als ze met rust gelaten worden.